Nieuwsbrief Waarderingskamer over de Wet Waardering Onroerende Zaken
In deze eerste nieuwsbrief van 2020 aandacht voor het feit dat de Wet WOZ nu 25 jaar geldt. In die 25 jaar is de WOZ-waarde voor belanghebbenden steeds belangrijker geworden. In dit WOZ-journaal besteden we veel aandacht aan de maatregelen die ervoor zorgen dat die WOZ-waarde voor belanghebbenden beschikbaar is. Zij hebben tegenwoordig verschillende mogelijkheden om kennis te nemen van de WOZ-waarde, waarbij MijnOverheid en het WOZ-waardeloket steeds belangrijker worden.
Dat belanghebbenden en de afnemers toegang hebben tot actuele WOZ-gegevens is alleen mogelijk dankzij de Landelijke Voorziening WOZ (LV WOZ). We besteden aandacht aan enkele hulpmiddelen voor gemeenten en uitvoeringsorganisaties om ervoor te zorgen dat de LV WOZ een volledige kopie is van de gemeentelijke WOZ-gegevens.
Maar een correcte WOZ-uitvoering bestaat niet alleen uit de LV WOZ. BSGR laat zien hoe zij de interne beheersing van alle WOZ-werkzaamheden aanpakken.
25 jaar WOZ Symposium
Op 1 januari 2020 was het 25 jaar geleden dat de Wet WOZ in werking trad. In die tijd is er veel veranderd. De techniek om taxatiemodellen in te richten en te optimaliseren is sterk verbeterd. We kunnen nu veel meer met modellen. Maar er zijn ook steeds meer gegevens beschikbaar en we wisselen gegevens ook steeds meer (en steeds meer beveiligd) met elkaar uit.
Door het WOZ-waardeloket zijn WOZ-waarden transparanter geworden om zo een bijdrage te leveren aan de verdere kwaliteitsverbetering. We blijven zoeken naar verdere mogelijkheden voor nog grotere transparantie.
Reden genoeg dus om stil te staan bij alle veranderingen bij de uitvoering van de Wet WOZ. Niet om alleen maar terug te kijken naar de afgelopen 25 jaar, maar vooral om vooruit te kijken. De komende jaren zal de uitvoering zeker verder ontwikkelen.
Daarom is er op donderdag 18 juni 2020 een symposium over 25 jaar WOZ te 's-Gravenhage. Iedereen die actief is op het terrein van de Wet WOZ en bijdraagt aan de ontwikkelingen in de komende jaren wordt van harte uitgenodigd voor deze dag. Zet hem vast in je agenda. Maar ook mensen die nog eens terug willen kijken op de afgelopen 25 jaar zijn van harte welkom.
Interview team gegevensverwerking Waarderingskamer
Op 1 november 2019 heeft Leo Meijer de overstap gemaakt van de Douane naar de Waarderingskamer. Daarmee is het team gegevensverwerking bij de Waarderingskamer compleet geworden. Edwin Vos had enkele maanden eerder de stap al gezet om volledig bij de Waarderingskamer te komen werken.
Beiden wisten goed wat het werken bij de Waarderingskamer allemaal inhoudt. Ze waren namelijk beiden eerder gedetacheerd geweest bij de Waarderingskamer.
Edwin Vos werkte bij de Belastingdienst als EDP-Audit medewerker. Nadat hij drie jaar gedetacheerd was geweest bij de Waarderingskamer, is hij even teruggekeerd naar de Belastingdienst. Inmiddels zit hij weer diep in de WOZ-bestanden en de WOZ-berichten en nu is hij volledig in dienst bij de Waarderingskamer.
Leo Meijer (links op de foto) werkte bij de Douane Rotterdam Haven, ook als EDP-Audit-medewerker. Ook hij was voor een periode van drie jaar gedetacheerd bij de Waarderingskamer, maar tijdens deze periode heeft hij besloten ook gebruik te maken van het aanbod om in dienst te treden van de Waarderingskamer.
Aan beiden stellen we daarom de vraag, naar de reden van hun overstap. Edwin antwoordt: "De uitvoering van de Wet WOZ is een zeer informatie-intensief proces. Er worden heel veel gegevens gebruikt en ook heel veel gegevens onderling uitgewisseld. Wanneer je nieuw bent in het WOZ-domein, kost het even tijd voordat je de samenhang van alle gegevens begrijpt en ook begrijpt op welke manier die gegevens allemaal uitgewisseld worden. Voor een nieuwkomer is het toch even wennen dat een bestand met StUF woz xml-berichten iets heel anders is dan een ASCII Stuf-WOZ bestand."
Leo vult aan: "De afgelopen jaren zijn we net als gemeenten en de andere partners in het WOZ-domein bij de Waarderingskamer bezig met de overschakeling van de Stuf-WOZ bestanden en Stuf-TAX bestanden naar het xml-verkeer. Echt een uitdaging om daarmee bezig te zijn en ook heel bewust rekening te houden met aandachtspunten als informatieveiligheid. De technische ontwikkelingen in het WOZ-domein staan niet stil en we vinden het leuk om daar samen bij betrokken te zijn."
De afgelopen maanden zijn Edwin en Leo vooral bezig geweest met het verwerken van gegevens voor de onderzoeken naar de kwaliteit van de nieuwe WOZ-taxaties. Van circa 90 gemeenten worden in deze periode de bestanden verwerkt en geanalyseerd. "Het oordeel over de kwaliteit van de taxaties wordt gegeven door één van onze inspecteurs die de gemeente bezoekt, maar zonder onze voorbereiding van de bestanden, combinatie van de gegevens en geautomatiseerde analyses kunnen onze inspecteurs zich geen goed beeld vormen over de aansluiting van de taxatiewaarden op marktgegevens en over de onderlinge consistentie van alle taxaties. Wij vatten alle gegevens en kengetallen samen in een "dashboard" binnen Excel. We kunnen voor de inspecteurs ook dashboards genereren die de voortgang over de jaren heen kunnen meten. De dashboards zijn voor onze inspecteurs de basis voor het onderzoek. Maar het is goed om te horen dat vaak na een dergelijk onderzoek de betreffende gemeente het dashboard ook nog gebruikt voor de laatste controles en verbeteringen."
Leo en Edwin zijn niet alleen samen een team, maar ook een team met de andere collega's. "De inspecteurs die met onze informatie op pad gaan, bellen ons regelmatig. Ze hebben vragen over de geleverde gegevens of willen nog een last minute nadere analyse. Maar ook met de andere collega's is veel contact. We verwerken niet alleen gegevens die we van gemeente krijgen, maar ook bijvoorbeeld gegevens uit de Landelijke Voorziening WOZ (LV WOZ). Daarnaast vullen andere collega's het dashboard nog aan met gegevens uit iWOZ. De periode van de onderzoeken kwaliteit taxaties is bij de Waarderingskamer altijd een hectische periode, maar ook een periode met veel samenwerking."
Naast de onderzoeken gericht op de kwaliteit van de taxaties doen we ook steeds meer onderzoeken op basis van gegevens uit de LV WOZ. De gegevens in de LV WOZ zijn immers de gegevens op basis waarvan de Belastingdienst en de waterschappen hun belasting heffen. Door het WOZ-waardeloket worden de WOZ-gegevens van woningen intensief gebruikt. De gegevens in de LV WOZ moeten daarom zeker volledig, actueel en juist zijn.
Daarbij gaan we de komende maanden weer verder met de onderzoeken die moeten uitwijzen of de gemeentelijke WOZ-gegevens volledig zijn en goed aansluiten op andere registraties, zoals de BAG en de Basisregistratie Kadaster."
Edwin en Leo voeren niet alleen onderzoeken uit, maar ontwikkelen ook zelf de query's en tools voor deze onderzoeken. Ook voor hen is het afschaffen van het gebruik van Stuf-WOZ en Stuf-TAX bestanden dus een aandachtspunt. "Stuf-WOZ bestanden gebruiken wij helemaal niet meer. Al die gegevens halen wij op basis van het xml-berichtenverkeer uit de LV WOZ. De gegevens die we van gemeenten krijgen voor onze onderzoeken staan nog wel vaak in Stuf-TAX bestanden. Maar we hopen dat ook gemeenten binnen afzienbare termijn alles op basis van xml aanleveren."
Als laatste aandachtspunt willen Leo en Edwin nog het volgende meegeven: "Wanneer je gegevens moet aanleveren aan de Waarderingskamer en je weet niet zeker of je wel de juiste gegevens hebt geselecteerd of de juiste manier van aanleveren gebruikt, aarzel dan niet en bel ons even. We helpen je graag om de gegevens zo eenvoudig mogelijk aan te leveren. Voor ons is het immers erg belangrijk dat we de gegevens op tijd binnen hebben."
Mede-eigenaren hebben toegang tot WOZ-gegevens via MijnOverheid
Vanuit burgers en verschillende belangenorganisaties was er een lang gekoesterde wens om mede-eigenaren, die zelf geen WOZ-beschikking voor hun WOZ-object krijgen, via MijnOverheid toegang te geven tot de WOZ-waarde en het taxatieverslag van hun woning en andere WOZ-objecten. Immers volgens de Wet WOZ krijgt slechts één belanghebbende eigenaar een aanslagbiljet met daarop de WOZ-waarde en tot nu toe kon alleen degene die deze aanslag had ontvangen via MijnOverheid (persoonlijke gegevens) de WOZ-waarde van de woning en het taxatieverslag inzien.
Eind januari zijn de releases van MijnOverheid en het Kadaster in productie gegaan waarmee het mogelijk is gemaakt dat ook andere eigenaren van de woning toegang hebben tot deze WOZ-gegevens. Deze functionaliteit is mogelijk door het slim combineren van gegevens uit verschillende basisregistraties (de LV WOZ en de Basisregistratie Kadaster) en de lokale registraties bij gemeenten. Deze nieuwe functionaliteit is daarmee een goed voorbeeld dat met het gebruik van het stelsel van basisregistraties meer kunt dan wanneer elke registratie afzonderlijk wordt gebruikt.
Wanneer iemand is ingelogd binnen MijnOverheid zal op basis van het burgerservicenummer zowel in de Basisregistratie Kadaster als in de LV WOZ gekeken worden of deze persoon geregistreerd is als eigenaar of belanghebbende. Een woning of ander WOZ-object dat gevonden wordt in de LV WOZ zal direct getoond worden. De gegevens uit de Basisregistratie Kadaster worden gebruikt of bij het gevonden kadastrale perceel in de LV WOZ een WOZ-object gevonden kan worden.
De gevonden WOZ-objecten worden getoond met hun waarde uit de LV WOZ. Voor het kunnen tonen van het bijbehorende taxatieverslag wordt gebruik gemaakt van de verbinding naar de gemeentelijke administratie.
Met deze nieuwe release is ook een ander aandachtspunt van gemeenten opgelost. MijnOverheid toont aan iedereen alle gegevens die over die persoon zijn geregistreerd in één van de basisregistraties. Dat betekende ook dat belanghebbenden hun WOZ-waarden konden raadplegen via MijnOverheid, zodra deze waarde was aangeleverd aan de LV WOZ. Dat is vaak eerder dan dat de belanghebbende het aanslagbiljet ontvangt.
Nu krijgt een belanghebbende (en dus ook de mede-eigenaar) een WOZ-waarde alleen te zien, wanneer de datum van de dagtekening van de WOZ-beschikking voorbij is (of vanaf enkele dagen voor de dagtekening, wanneer de gemeente dat heeft aangegeven).
Controle koppeling MijnOverheid naar taxatieverslag
Via MijnOverheid kan degene die een belang heeft bij een WOZ-object (of mede-eigenaar is) en in het Kadaster geregistreerd staat de gegevens over dat WOZ-object met daarbij de meest recente WOZ-waarde en de WOZ-waarde van het jaar ervoor raadplegen. MijnOverheid haalt die gegevens direct uit de LV WOZ.
Voor de meeste gemeenten kan deze belanghebbende ook het taxatieverslag raadplegen die hoort bij de getoonde WOZ-waarden. De taxatieverslagen zijn echter niet beschikbaar in de LV WOZ. Wanneer een gebruiker van MijnOverheid een taxatieverslag wil inzien, wordt dit taxatieverslag opgehaald bij de site die de gemeente daarvoor beschikbaar heeft.
De meeste gemeenten hebben hiervoor bij MijnOverheid aangegeven op welke wijze het taxatieverslag direct benaderd kan worden. Met enige regelmaat krijgen wij vragen van belanghebbenden waarom zij via MijnOverheid het taxatieverslag niet meer kunnen bereiken. Dit wordt vaak veroorzaakt doordat er iets veranderd is in de omgeving waarin de gemeente de taxatieverslagen beschikbaar maakt. Dit kan bijvoorbeeld veroorzaakt zijn doordat een andere dienstverlener zorgt voor de publicatie van de taxatieverslagen. Maar ook om een andere reden kan het "adres" (IP-adres) waar MijnOverheid het taxatieverslag ophaalt, gewijzigd zijn.
Wij adviseren gemeenten daarom regelmatig te controleren of de verbinding tussen MijnOverheid en het gemeentelijk taxatieverslag nog werkt. Wanneer u een woning heeft in de betreffende gemeente kunt u inloggen in MijnOverheid en naar de pagina met de WOZ-gegevens gaan. U kunt dan snel zien of de link naar het taxatieverslag zichtbaar is en of deze werkt. Wanneer u zelf in de betreffende gemeente geen woning heeft, kunt u natuurlijk altijd aan een ander die wel in de gemeente een woning heeft, vragen om deze controle uit te voeren. De eenvoudigste manier om dit te doen, is wanneer u zelf woont in de gemeente waar u ook de controle wilt uitvoeren. Door zelf in te loggen in MijnOverheid en naar de pagina met de WOZ-gegevens te gaan, kunt u snel zien of de link naar het taxatieverslag zichtbaar is en of deze werkt. Wanneer u zelf niet in de gemeente woont, kunt u natuurlijk altijd aan een collega die wel in de gemeente woont, vragen deze controle uit te voeren.
Interne beheersmaatregelen … een last of een kans?
De Belastingsamenwerking Gouwe-Rijnland (BSGR) voert als samenwerkingsverband namens het Hoogheemraadschap van Rijnland, en de gemeenten Bodegraven-Reeuwijk, Gouda, Katwijk, Leiden, Leiderdorp, Oegstgeest, Voorschoten, Waddinxveen, Wassenaar en Zoeterwoude de heffing en invordering van, zowel gemeentelijke- als waterschapsbelastingen uit. Ook bepaalt de BSGR de hoogte van de WOZ-waarde voor alle onroerende zaken in deze gemeenten.
De gemeente Leiderdorp is met ingang van 2020 toegetreden. BSGR beschrijft hoe zij met interne beheersmaatregelen de kwaliteit van de WOZ-uitvoering waarborgen.
Doelstelling interne beheersomgeving
De interne beheersing bij de BSGR is niet alleen ingericht met het oog op de Waarderingsinstructie. De BSGR heeft een volledige ISAE 3402-verklaring. Dit is een officieel en internationaal geaccepteerde ‘assurance’ standaard voor rapportage over de beheersing van uitbestede processen bij serviceorganisaties. De controles voor het ISAE raamwerk worden jaarlijks geëvalueerd en afgestemd met de deelnemende gemeenten. De afdeling WOZ heeft bij deze controles voor ISAE 3402 nadrukkelijk de link gelegd met de interne beheersingsmaatregelen zoals deze door de Waarderingskamer in de Waarderingsinstructie en Beoordelingsprotocollen zijn geformuleerd.
Beheersmaatregelen als onderdeel van het reguliere proces
Vanaf het begin was bij BSGR het uitgangspunt dat interne beheersmaatregelen geen last moesten vormen voor de organisatie, maar een kans. Dus niet of zo min mogelijk creëren van ‘extra’ werkzaamheden maar het inbedden van risicomanagement, controle activiteiten, rapportages en managementinformatie in de procesuitvoering!
Risico-analyse
Jaarlijks worden de controledoelstellingen per procesonderdeel (marktanalyse, gegevensbeheer, bezwaren, herwaardering, basisregistraties) opnieuw beoordeeld, opnieuw geformuleerd en/of aangevuld (afhankelijk van ontwikkelingen binnen het domein) en wordt een impact-analyse opgesteld. Op basis hiervan worden de beheersingsmaatregelen en controlewerkzaamheden beschreven. De plan-do-check-act-cyclus, die in de Waarderingsinstructie staat, is ook in de opzet en uitvoering van ISAE 3402 nadrukkelijk terug te vinden.
Een voorbeeld uit de praktijk
We nemen de koppeling tussen de WOZ-administratie en de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) als voorbeeld. De relatie tussen het WOZ-object en de BAG wordt vastgelegd met de verblijfobjecten (VBO-ID’s) en de panden (pand-ID’s). Daarnaast is het van belang ook een zo uniform mogelijke aanduiding (veelal adres), een zo uniform mogelijk bouwjaar en grootte vast te leggen in de WOZ- en BAG administratie. Deze laatste is bij BSGR overigens nog lopend in de vorm van het project ‘over naar gebruiksoppervlakte’.
De Waarderingsinstructie geeft o.a. aan dat er ten minste jaarlijks onderzoek moet plaatsvinden of de objecten die voorkomen in de BAG ook gekoppeld zijn aan tenminste één WOZ-deelobject. Binnen de ISAE-controles heeft BSGR deze controle met een maandelijkse frequentie opgenomen om zoveel mogelijk procesmatig te kunnen werken, geen stuwmeren aan terugmeldingen en/of projectjes bij zowel de BSGR als de BAG afdelingen van de deelnemende gemeenten te produceren. Het beoordelingsprotocol aansluiting Basisregistratie Adressen en Gebouwen is inhoudelijk bij de opzet van de beheersmaatregelen in de ISAE betrokken.
Visueel laat de plan-do-check-act-cyclus zien dat dit een steeds betere kwaliteit van de koppeling moet opleveren.
PLAN: (= plannen) Wat is de doelstelling?
In het geval van VBO-ID’s is ons doel een minimale koppeling van 99%. Dat is nodig om de gegevensuitwisseling met de BAG afdelingen gestructureerd en efficiënt te kunnen laten verlopen.
DO: (= uitvoeren) Wat ga je doen om de doelstelling te bereiken?
Opwerken van gegevens daar waar de doelstelling (nog) niet bereikt is. Daarvoor maken we eerst detaillijsten. Aan de hand daarvan beoordelen we wat we handmatig moeten doen en wat we geautomatiseerd kunnen regelen.
CHECK: (= meten/controleren) Heb je je doel/het resultaat bereikt (gap)?
Doordat je deze controles in dit geval maandelijks uitvoert, loopt de cyclus PDCA eigenlijk continue door. Excessen en/of rariteiten worden voortijdig opgemerkt en er kan direct geacteerd worden.
ACT: (= bijsturen) Geven de uitkomsten en analyses aanleiding om verbeteracties te initiëren?
Bij BSGR maken wij in voorkomende gevallen nog onderscheid tussen:
Re-ACT: (= ingrijpen/bijsturen) en
PRO-ACT: (= bezinnen/visie). Hierin worden als onderdeel van onze kwaliteitsstrategie nieuwe doelstellingen onderzocht.
Ervaring/Conclusie
Aanvankelijk zagen we als WOZ-afdeling binnen BSGR "als een berg op tegen nog meer controles". "Waarom moest dit er nu ook nog bij "en" wat hebben ‘ze’ nu weer verzonnen". Gaandeweg het traject van invoering van de ISAE activiteiten bleek (en dat zal voor nagenoeg elke organisatie gelden) dat we eigenlijk al een heel goed beeld hadden van de PDCA-cyclus. Maar waar we minder goed in waren, was het periodiek analyseren en vastleggen van de controles. Zowel ISAE als de interne beheersmaatregelen in de Waarderingsinstructie kunnen een geweldige ondersteuning leveren in de beheersing van je processen en de kwaliteit, zonder dat je er eigenlijk heel veel extra voor hoeft te doen.
Uiteindelijk doen we dit voor de burger! De burger mag een juiste WOZ-waarde, eenduidige informatie (ook wanneer die informatie deels van de gemeenten komt), en een uitleg van onze WOZ-waarden van ons verwachten!
LV WOZ synchroon houden met eigen administratie
Iedere uitvoeringsorganisatie moet ervoor zorgen dat de gegevens in de LV WOZ een exacte kopie zijn van de gegevens in de eigen administratie. Dit is belangrijk voor bijvoorbeeld de waterschappen en de Belastingdienst als afnemers van de WOZ-gegevens, maar ook voor het tonen van de WOZ-gegevens op het WOZ-waardeloket. De LV WOZ biedt een tweetal functies voor het bewaken van de gegevens die in de LV WOZ staan.
Via MijnKadaster kan men tellingenrapporten opvragen. Deze tellingenrapporten geven de belangrijkste kengetallen over welke gegevens in de LV WOZ staan. Deze tellingenrapporten geven bijvoorbeeld aan hoeveel WOZ-objecten per gebruikscode, hoeveel WOZ-waarden en hoeveel bezwaarschriften er in de LV WOZ staan. Wanneer de kengetallen in de rapportage overeenkomen met de kengetallen/query's uit de eigen WOZ-administratie, kan men er vanuit gaan dat de gegevens in de LV WOZ conform zijn met de gegevens in de eigen administratie.
De tweede functionaliteit die de LV WOZ biedt voor het kunnen waarborgen dat de gegevens in de LV WOZ synchroon zijn met de eigen administratie, is vooral bedoeld, wanneer men uit de tellingenrapportage afleidt dat de LV WOZ niet volledig synchroon loopt met de eigen administratie. Deze functionaliteit is de (massale) bevraging. Door gegevens uit de LV WOZ één op één te vergelijken met hetgeen in de eigen administratie staat, kan men eventuele verschillen opsporen en door bijvoorbeeld synchronisatie oplossen. Het is de bedoeling dat deze functionaliteit van de LV WOZ samenwerkt met functionaliteit van het eigen WOZ-systeem. Wanneer het opvragen van de LV WOZ direct vanuit het eigen WOZ-systeem wordt gedaan, kan de applicatie ook direct de verschillen in beeld brengen en vaak ook door automatische hersynchronisatie oplossen. De uitvoeringsorganisatie hoeft dan zelf alleen nog maar aandacht te besteden aan gegevens die gecorrigeerd moeten worden, omdat ze niet voldoen aan de eisen van de LV WOZ.
Inmiddels beschikken alle WOZ-systemen bij gemeenten en uitvoeringsorganisaties over functionaliteit die deze bevraging van de LV WOZ en automatische vergelijking ondersteunen. Om ervoor te zorgen dat deze functionaliteit ook gebruikt kan worden is het belangrijk dat de meest recente release van de software wordt gebruikt en dat de extra verbinding (via Digikoppeling) met de LV WOZ bij het Kadaster is geactiveerd om de LV WOZ ook daadwerkelijk te kunnen bevragen.
Omdat in de afgelopen jaren de WOZ-systemen nog niet beschikten over de functionaliteit om de LV WOZ te bevragen en op deze manier te vergelijken, zijn er binnen MijnKadaster tijdelijke overzichten beschikbaar gemaakt. Deze overzichten geven bijvoorbeeld een overzicht van alle actuele objecten, alle actuele belanghebbenden en/of alle actuele WOZ-waarden binnen een gemeente.
Nu alle WOZ-systemen beschikken over functionaliteit om op basis van bevraging met de LV WOZ te vergelijken, stoppen we circa half 2020 met de actuele lijsten van WOZ-objecten, waarden, etc. binnen MijnKadaster. Immers het gebruiken van de functionaliteit van het WOZ-systeem maakt het veel makkelijker om de verschillen tussen de eigen administratie op te zoeken en (voor een groot deel automatisch) op te lossen.
Meetinstructie Gebruiksoppervlakte woningen
In veel gemeenten is het meten en controleren van de gebruiksoppervlakte van woningen in volle gang. Een aantal gemeenten heeft het project "gebruiksoppervlakte woningen als basis voor de WOZ-taxaties" inmiddels afgerond en verstuurt rond deze tijd de eerste WOZ-waarden gebaseerd op deze gebruiksoppervlakten naar de belanghebbenden. Maar veel gemeenten zullen ook in 2020 (en 2021) nog intensief met meten en controleren bezig zijn.
Bij het meten en controleren van de gebruiksoppervlakte wordt de Meetinstructie gebruiksoppervlakte woningen intensief gebruikt. Het feit dat er een nieuwe versie van deze meetinstructie per 1 juli 2019 is gepubliceerd, leidt soms tot vragen of de definities en "spelregels" voor het meten van de gebruiksoppervlakte nu gewijzigd zijn.
Met de meetinstructie per 1 juli 2019 zijn geen inhoudelijke wijzigingen bedoeld. Geprobeerd is aan de hand van gebruikerservaringen een aantal aspecten van het meten van een woning iets duidelijker op te schrijven.
Wat het meest opvalt wanneer je de meetinstructie per 1 juli 2019 vergelijkt met de vorige versie (1 januari 2018) is dat er op de meetinstructie meer logo's staan. Door het intensieve gebruik van de meetinstructie is het wenselijk dat zoveel mogelijk instanties de meetinstructie onderschrijven. Voor het project "Gebruiksoppervlakten woningen voor WOZ-taxaties" is vooral van belang dat op de meetinstructie nu ook het logo van het BAG BAO staat en het logo van Aedes. Deze beide logo's benadrukken nogmaals dat de samenwerking tussen WOZ en BAG goed mogelijk is, omdat beide registraties uitgaan van dezelfde definities en dezelfde meetinstructie.
Het logo van Aedes benadrukt dat in dit traject ook de samenwerking met woningcorporaties van belang is, omdat ook alle woningcorporaties voor de woningen in hun bezit de gebruiksoppervlakte moeten registreren, met het oog op hun balanswaardering.
Voor de BAG, de woningcorporaties en de WOZ-taxaties geldt dat men geïnteresseerd is in de meting van de gebruiksoppervlakte en niet in het onderscheid tussen "gebruiksoppervlakte wonen" en "gebruiksoppervlakte overige inpandige ruimte". Wel zal het voor de WOZ-taxaties soms nodig zijn om binnen een BAG-verblijfsobject meerdere WOZ-deelobjecten te onderscheiden. De optelling van de gebruiksoppervlakten van die WOZ-deelobjecten geeft dan de gebruiksoppervlakte van het verblijfsobject.
Wat in de meetinstructie wordt aangeduid als "gebruiksoppervlakte externe bergruimte" zijn in de BAG veelal aparte panden (bijvoorbeeld de vrijstaande garage in de tuin) of aparte ruimten binnen een complex (de bergingen in een complex met galerijflats). Voor de BAG is de gebruiksoppervlakte voor deze externe bergruimten niet relevant. In de WOZ-administratie zijn deze externe bergruimten veelal afzonderlijke WOZ-deelobjecten waarvoor wel een aparte gebruiksoppervlakte wordt vastgelegd.
De meetinstructie geeft voorschriften voor het meten. Deze voorschriften zijn een praktische vertaling van de NEN2580 norm. Er is op één aspect bewust afgeweken van de NEN2580 norm en dit betreft het aspect van de "dragende binnenmuur". Vooral omdat het vaak moeilijk vast te stellen is of een binnenmuur dragend is of niet, maakt de meetinstructie geen onderscheid tussen dragende binnenmuren en niet-dragende binnenmuren. Deze "afwijking" van NEN 2580 kan zowel bij de WOZ-taxaties als bij de metingen voor de BAG worden gehanteerd.
De meetinstructie geeft uitsluitend instructie voor het meten. Hetgeen in de instructie staat over het onderscheid tussen "gebruiksoppervlakte wonen", "overige inpandige ruimten" en "externe bergruimten" heeft dus op geen enkele wijze invloed op het afbakenen van verblijfsobjecten voor de BAG of het afbakenen van WOZ-objecten en WOZ-deelobjecten voor de WOZ.
Definitie (afgehandelde) bezwaren in vragenlijsten
In de rapportage over de zelfevaluatie van april 2020 vragen wij wederom naar het aantal ontvangen bezwaren voor dit jaar en ook naar de afhandeling van de bezwaren uit 2019.
Regelmatig krijgen wij vragen over de wijze waarop deze bezwaren en afgehandelde bezwaren exact geteld moeten worden. De wijze van tellen is natuurlijk veelal geoperationaliseerd in query's in de systemen.
Het aantal vragen is het laatste jaar verder toegenomen, omdat wij in de terugkoppeling op de vragenlijsten de uitvoeringsorganisaties ook confronteren met een vergelijking tussen de eigen opgave en de aantallen die wij ontlenen aan de LV WOZ. De verschillen tussen beide tellingen zijn regelmatig nog aanzienlijk.
Naar aanleiding van de vragen hebben wij een toelichting opgesteld op de wijze van tellen. Deze notitie "Tellingen WOZ-objecten onder bezwaar in de april en oktoberinventarisatie" is gepubliceerd op onze site.
Deze notitie probeert niet alleen de wijze van tellen te uniformeren, maar stimuleert ook de uniformiteit bij het aanleveren van bezwaren aan de LV WOZ en veranderingen in de status van WOZ-bezwaren. We gaan ervan uit dat deze notitie eraan bijdraagt dat de eigen opgaven van uitvoeringsorganisaties en de tellingen uit de LV WOZ over het aantal (afgehandelde) WOZ-bezwaren de komende inventarisaties veel nauwer op elkaar zullen aansluiten.
Gebruikerservaringen LV WOZ
Belastingdienst, waterschappen, CBS en een toenemend aantal andere afnemers zijn voor hun werkzaamheden afhankelijk van gegevens die zij ontlenen aan de LV WOZ. Wij luisteren dus ook graag naar hun gebruikservaringen en proberen bij te dragen aan steeds verdere verbetering van de LV WOZ.
Zeker nu de afnemers in toenemende mate gebruik maken van de xml-berichten uit de LV WOZ (en niet alleen maar de klassieke Stuf-WOZ bestanden gebruiken) zie je dat voor de gebruikers een correcte koppeling van WOZ-gegevens aan andere basisregistraties steeds belangrijker wordt. De koppeling tussen WOZ-gegevens aan de BAG, was bijvoorbeeld in het Stuf-WOZ bestand nog niet beschikbaar, maar wordt met het xml-verkeer ook voor afnemers steeds belangrijker.
Maar het gebruiken van deze koppeling tussen WOZ en BAG betekent ook dat afnemers steeds meer last krijgen van WOZ-gegevens die niet goed aansluiten op de BAG. In het verleden werden aan WOZ-objecten zonder een duidelijk adres (denk aan hoogspanningsmasten, windmolens) daarom in de WOZ soms een fictief adres gekoppeld met een niet bestaande straatnaam ("Hoogspanningsweg", "Energieweg"). Deze namen bestaan echter niet als "openbare-ruimtenaam" in de BAG en voor afnemers leidt het verwerken van dit soort fictieve straatnamen steeds vaker tot problemen.
Daarom doen afnemers van de LV WOZ een nadrukkelijk beroep op bronhouders om het veld "openbare-ruimtenaam" uitsluitend te gebruiken voor authentieke BAG-namen en voor het aanduiden van WOZ-objecten zonder een duidelijk BAG-adres de locatie-omschrijving in de WOZ-administratie te gebruiken.
Een ander heel specifiek probleem waar waterschappen tegenaan lopen betreft de WOZ-objecten die precies op de grens van een waterschap liggen en waarover dus meerdere waterschappen belasting heffen, ieder naar een aandeel in de waarde. Gelukkig betreft het niet een groot aantal WOZ-objecten dat doorsneden wordt door een waterschapsgrens, maar het omgaan met deze objecten vergt wel de nodige zorgvuldigheid.
Waterschappen constateren dat deze WOZ-objecten in de LV WOZ vaak keurig netjes gekoppeld zijn aan de twee (in sommige gevallen zelfs drie) waterschappen waarin het WOZ-object ligt. Maar bij deze WOZ-objecten verwachten deze waterschappen dan ook een verdeling van de WOZ-waarde over de genoemde waterschappen. Dit "aandeel waarde waterschap" ontbreekt echter vaak. Zij vragen bronhouders die dit soort WOZ-objecten gelegen in meerdere waterschappen in hun administratie hebben ook nadrukkelijk deze onderverdeling van de waarde te leveren aan de LV WOZ.
Onderzoek gebruik basisregistraties
Voor de WOZ-uitvoering worden intensief andere basisregistraties gebruikt. Denk bijvoorbeeld aan adres- of gebouwengegevens (BAG), persoonsinformatie (BRP) of de digitale kaart van Nederland waarop gebouwen, wegen, waterlopen, terreinen en spoorlijnen eenduidig zijn vastgelegd (BGT).
Vanaf eind januari start er een breed gebruikersonderzoek waaraan gebruikers kunnen deelnemen.
Met dit onderzoek wil het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties inzicht creëren in het gebruik van de gegevens uit de basisregistraties en eventuele belemmeringen hierbij. Het onderzoek moet aanknopingspunten bieden om de basisregistraties beter af te stemmen op de wensen en behoeften van (potentiële) gebruikers.
Hoe verloopt uw deelname aan dit onderzoek? Door op deze link te klikken, komt u bij de vragenlijst die u in ongeveer 15 minuten kunt doorlopen. De invulduur is afhankelijk van het aantal basisregistraties dat u gebruikt. Wij willen u verzoeken de vragenlijst uiterlijk 28 februari in te vullen.
Het onderzoek wordt uitgevoerd door Berenschot in samenwerking met onderzoeksbureau Statisfact. De verzamelde onderzoeksgegevens worden uitsluitend gebruikt voor dit onderzoek.
Mocht u vragen hebben over het onderzoek, mail dan naar DISGEO@minbzk.nl onder vermelding van Onderzoek Gebruik Basisregistraties.