Nieuwsbrief Waarderingskamer over vakbekwaamheid WOZ-medewerker
Dit WOZ-journaal gaat vooral over vakbekwaamheid. Vakbekwaamheid van WOZ-medewerkers is heel belangrijk en wordt door diverse ontwikkelingen steeds belangrijker. Waarom? In deze nieuwsbrief lees je daar meer over.
Aan de vooravond van weer een belangrijk nieuw WOZ-jaar ook nog aandacht voor enkele belangrijke WOZ-aandachtspunten voor 2022 zoals de overgang naar m2 en de marktontwikkeling op de woningmarkt.
WOZ-taxatie op basis gebruiksoppervlakte: een systeemwijziging?
In 2022 wordt de overgang van het gebruik van de bruto inhoud naar de gebruiksoppervlakte afgerond. Daarmee wordt een periode van vijf jaar afgerond waarin we geleidelijk zijn overgegaan van m3 naar m2 als gebruiksoppervlakten van woningen.
Dat deze overgang ook vragen kan oproepen en kan leiden tot bredere aandacht bleek afgelopen week in de media op NU.NL. Diverse gemeenten die dit jaar deze overgang maken hebben belanghebbenden hierover al geïnformeerd, bijvoorbeeld als onderdeel van een voormelding.
Een belanghebbende die van zijn gemeente hierover informatie heeft ontvangen, heeft vragen gesteld aan een journalist en dit betekende dat diverse media ineens een bericht hadden over deze systeemwijziging bij de WOZ-taxaties. Bij aandacht voor de WOZ-taxaties in de media komt veelal ook de zorg naar boven dat veranderingen bij de WOZ-taxaties wel zullen leiden tot hogere WOZ-waarden en een hogere belastingdruk. Vanuit de Waarderingskamer proberen we juist te benadrukken dat we met de gebruiksoppervlakte meer aansluiten op "de taal van de woningmarkt", omdat bijvoorbeeld ook Funda woningen vooral op basis van de gebruiksoppervlakte aanbiedt. De overgang is vooral bedoeld om de WOZ-taxatie transparanter en beter controleerbaar te maken.
De komende maanden zal deze overgang zeker nog wel vaker aandacht krijgen in de media, wanneer belanghebbenden daadwerkelijk de WOZ-waarden ontvangen. In sommige gemeenten die deze overgang vorig jaar hebben gemaakt, heeft dit geleid tot extra vragen en bezwaren. Maar bij veel andere gemeenten is het voor de eerste keer bekend maken van WOZ-waarden op basis van de gebruiksoppervlakte heel soepel verlopen. Goed communiceren over deze overgang (systeemwijziging) en goede kwaliteit van de gegevens zijn daarbij zeker van belang.
Overigens het feit dat in 2022 de woningtaxaties die bekend worden gemaakt zijn gebaseerd op de gebruiksoppervlakte, betekent niet dat hiermee er vanaf nu geen aandacht meer nodig zal zijn voor de gebruiksoppervlakte. Naast het reguliere bijhouden van deze gegevens door het signaleren en verwerken van nieuwbouw en verbouwactiviteiten zal ook reguliere controles relevant blijven. Maar zeker is ook de optimalisaties va de afstemming met de gebruiksoppervlakte in de BAG een aandachtspunt. Deze optimalisatie kan ook gezien worden als het samenwerken aan het toegroeien naar een samenhangende objectenregistratie (SOR).
Vakbekwaamheidsprogramma voor WOZ-medewerkers
De werkzaamheden voor de WOZ zijn sterk in ontwikkeling door toenemende digitalisering en inzet van moderne technieken. Denk aan de inzet van GIS technieken en 3D modellen bij de bepaling en controle van gebruiksoppervlakten of geautomatiseerde mutatiesignalering en herkenning van bepaalde objecten uit luchtfoto's. Ook bij de uiteindelijke taxatie zien we een snelle implementatie van "machine learning" technieken bijvoorbeeld bij de controle van de taxaties. En dit alles gebeurt steeds meer door samenwerking met andere gemeentelijke werkzaamheden.
Dit vergt een goede mix van medewerkers die hebben leren werken met deze nieuwe technieken en van ervaring in het WOZ-domein. Gezien de huidige leeftijdsopbouw zullen bij gemeenten en samenwerkingsverbanden de komende jaren veel medewerkers met pensioen gaan. Door deze ontwikkelingen is het belangrijker dat alle huidige WOZ-medewerkers goed zijn opgeleid en met permanente educatie de ontwikkelingen in het vakgebied bijhouden en dat er ook nieuw talent wordt aangetrokken.
Doelstellingen Waarderingskamer
Doordat de werkzaamheden gericht op de WOZ-taxaties sterk ontwikkelen is het belangrijk dat de kennis en kunde van het team medewerkers dat binnen de gemeente of de uitvoeringsorganisatie werkt, meegroeit. Om die reden heeft de Waarderingskamer het project gestart met als doelstelling dat de vakkennis onder de WOZ-medewerkers in 2025 zichtbaar is toegenomen en is afgestemd op de dan gehanteerde methoden en technieken. Toename van vakbekwaamheid is van belang om te zorgen dat met alle geschetste ontwikkelingen, de werkzaamheden soepel blijven verlopen. Maar als resultaat van een toename van de vakbekwaamheid richten we ons ook op een toename van het maatschappelijk vertrouwen in de WOZ-uitvoering.
Een andere doelstelling van het project van de Waarderingskamer is ook om de uitstroom van WOZ-medewerkers die met pensioen gaan op te vangen door het aantrekken van nieuw talent. Daarvoor is het nodig dat jongeren in hun opleiding ook op één of andere manier in aanraking komen met de aantrekkelijkheid van het werken binnen het WOZ-domein.
Programma vakbekwaamheid
Om deze doelstellingen te halen heeft de Waarderingskamer een driejarig programma ontwikkeld. Het programma bestaat uit drie sporen:
- Creëren van draagvlak en betrokkenheid bij de WOZ-partijen zoals de Landelijke Vereniging Lokale Belastingen (LVLB), het Nederlands Register Vastgoed Taxateurs (NRVT) voor extra aandacht voor de vakbekwaamheid en permanente educatie van de huidige medewerkers en voor het zichtbaar maken dat het WOZ-domein een aantrekkelijk werkgebied is voor jongeren. Ook van de opleiders en de WOZ-uitvoeringsorganisaties wordt een actieve rol gevraagd.
- Zorgen dat er voldoende mogelijkheden zijn voor WOZ-medewerkers om hun kennis en vaardigheden op niveau te houden en dat WOZ-uitvoeringsorganisaties actief sturen op de aantoonbaarheid van de vakbekwaamheid van hun medewerkers. Om dit te bereiken wordt er onder andere een zelfevaluatiemethodiek en ontwikkeld. En de Waarderingskamer organiseert vanaf januari 2022 webinars waar verschillende WOZ-onderwerpen worden besproken.
- Opzetten van campagne om nieuw talent in aanraking te laten komen met het WOZ-domein. Dit willen we doen door het organiseren van "bedrijven"-dagen, het verzorgen van gastcolleges en het aanbieden van stages en afstudeeropdrachten op mbo, hbo en universiteit-niveau. Om studenten echt in aanraking te laten komen met het WOZ-domein zou het ook mooi zijn als er op hbo-niveau een minor-programma zou kunnen worden aangeboden voor bijvoorbeeld studenten op terrein van vastgoed en makelaardij of geo-informatie. Dit alles in samenwerking tussen opleidingsinstituten en betrokken WOZ-partijen.
Dit ambitieuze vakbekwaamheidsprogramma moet er aan bijdragen dat binnen het WOZ-vakgebied voldoende gekwalificeerde WOZ-medewerkers zijn en blijven om de ambitie van een werkgebied die door verantwoorde inzet van moderne methoden en technieken het vertrouwen van de maatschappij verdient, waar te maken.
Vragen?
Heb je vragen over het programma neem dan contact op met: Marco Kuijper van de Waarderingskamer (e-mail: m.kuijper@waarderingskamer.nl) of de projectleider voor dit programma Eugène Tijhaar.
Programmamanager vakbekwaamheid stelt zich voor
Voor de uitvoering van het tijdelijke programma vakbekwaamheid heeft de Waarderingskamer samenwerking gezocht met Eugène Tijhaar. Hij stelt zichzelf even voor:
“Mijn naam is Eugène Tijhaar. Ik ben 54 jaar, woon in Zwolle en ben sinds 1998 werkzaam in de WOZ. Tien jaar geleden begon ik 4cSolutions om klanten te helpen bij hun vragen over de WOZ en de lokale belastingen. Vanuit onze dienstverlening houden wij ons ook al jaren bezig met het verbeteren van de kennis over ons vakgebied. Daarnaast hebben we al meerdere audits uitgevoerd bij diverse uitvoeringsorganisaties naar de beschikbare kennis en vaardigheden.
Eind 2020 raakte ik in gesprek met Marco Kuijper, strategieontwikkelaar van de Waarderingskamer. Samen kwamen we tot de conclusie dat het belangrijk is dat WOZ-medewerkers goed opgeleid zijn en blijven. En dat er aandacht komt voor de in- en uitstroom van personeel in dit vakgebied. Na enkele vervolggesprekken kreeg ik de opdracht een Programma Vakbekwaamheid voor de WOZ-medewerker op te stellen en gezamenlijk met de Waarderingskamer en andere betrokkenen ook uit te rollen.
Voor mij is dit een prachtige en belangrijke opdracht. Het ontwikkelen van dit programma hebben we vanuit de Waarderingskamer gedaan in nauwe samenwerking met veel verschillende partijen. Op dit moment hebben we de voorbereidende fase achter de rug en kunnen we starten met het realiseren van de drie onderscheiden sporen. Zeker de ambitie om het WOZ-domein zichtbaar en aantrekkelijk te maken voor jonge mensen spreekt mij erg aan.”
Save the date: webinars voor WOZ-medewerker
Bij aandacht voor vakbekwaamheid hoort zeker ook aandacht voor permanente educatie. Iedereen die werkzaam is in de WOZ merkt namelijk dat het werk steeds verandert. Dat betekent dat je moet leren omgaan met andere: aandachtspunten, methoden en (ICT-)technieken. Op het terrein van de permanente educatie zijn er diverse mogelijkheden om het vak bij te houden zoals: opleidingen en cursussen van opleidingsinstituten, bijeenkomsten, studiedagen van taxatie-dienstverleners en cursussen en instructies van ICT-dienstverleners.
Nu we allemaal gewend zijn aan het volgen van online cursussen willen wij graag iets toevoegen aan het aanbod van permanente educatie. Daarom starten we in januari 2022 met gratis webinars. Elke maand organiseren we een webinar van ongeveer een uur, waar we een onderwerp bespreken en uitdiepen.
Hieronder alvast het overzicht van de data voor de eerste drie webinars. Mis het niet en reserveer deze data & tijden alvast in je agenda.
| Onderwerp | Datum | Tijd |
| Synchroon houden LV WOZ | Donderdag 27 januari 2022 | 15.00 tot 16.00 uur |
| GIS-mogelijkheden bij WOZ-uitvoering | Donderdag 24 februari 2022 | 15.00 tot 16.00 uur |
| WOZ Benchmark | Donderdag 31 maart 2022 | 15.00 tot 16.00 uur |
Aanmelden?
Binnenkort ontvang je een kort WOZ-journaal met daarin een link om je aan te melden.
Communicatie over WOZ-waarden in 2022
De woningmarkt stijgt nog steeds en hierdoor zijn ook de WOZ-waarden enorm gestegen ten opzichte van voorgaande jaren. De WOZ-waarden die begin 2022 bekend gemaakt worden liggen gemiddeld 9,5% hoger dan de WOZ-waarden in 2021. Omdat de WOZ-taxaties altijd een jaar achterlopen, zullen de waarden die begin 2023 worden verstuurd ook weer hoger zijn.
Door de krapte en de bijbehorende forse stijging op de woningmarkt zien we het vertrouwen in de woningmarkt afnemen. Dit kan ertoe leiden dat belanghebbende sneller bezwaar (laten) maken tegen de vastgestelde WOZ-waarde. Om dit te voorkomen adviseren wij gemeenten om inwoners uitleg te geven over:
- hoe WOZ-waarden worden bepaald;
- dat de stijging niet bij elk woning gelijk is aan het gemiddelde binnen een gemeente met bijvoorbeeld ook wat voorbeelden van marktsegmenten waar sprake is van een afwijkende marktontwikkeling;
- wat de effecten zijn van de stijging van de WOZ-waarden voor het te betalen belastingbedrag.
Op de website van de Waarderingskamer onder “Veelgestelde vragen” vind je een uitleg over de eerste twee punten.
Vragen?
Heb je vragen over dit onderwerp? Of wil je advies? Neem dan contact op met Cato Woudenberg door een e-mail te sturen naar: c.woudenberg@waarderingskamer.nl
De wondere wereld van WOZ
Waarom is het belangrijk dat de Waarderingskamer met een driejarig programma extra aandacht geeft aan vakbekwaamheid? Linda Hennink, secretaris-directeur van de Waarderingskamer geeft hier antwoord op:
“Het werk in het WOZ-domein vraagt continu aandacht voor actuele ontwikkelingen. Denk aan de invloed van corona op de waardes van het niet-woningen segment (waaronder horeca) of aan de invloed van regionale aardbevingsschade op woningen. Thema’s die aandacht nodig hebben en waarop we elkaar scherp moeten houden. Verder is het belangrijk dat we in verband met de toenemende vergrijzing onder medewerkers van gemeenten en uitvoeringsorganisaties investeren in nieuwe collega’s. Eigenlijk zouden we alle jongeren willen vragen: Weet jij hoe leuk het is om in de WOZ-wereld te werken?
Hoeveel bekendheid er is met ons vakgebied? Het WOZ-domein is een uitdagende werkomgeving, maar zeker voor jongeren is het ook een heel onbekend terrein. Zo gaan we in de toekomst werken met datamodellering en Artificial Intelligence (AI) om geografische data te verwerken die continu aan veranderingen onderhevig zijn. Deze toenemende inzet van moderne methoden en technieken vragen nieuwe en andere vaardigheden van collega’s. Voldoende redenen dus om vanuit de Waarderingskamer een aanjagende rol te pakken om het WOZ-domein via dit programma nadrukkelijk onder de aandacht te brengen."
Welke “vakbekwaamheids” tip wil jij meegeven aan een medewerker die net begonnen is in de WOZ?
“Doe het examen WOZ medewerker. Je maakt op een compacte wijze kennis met de wondere wereld van de WOZ en krijgt daarmee snel overzicht op de belangrijke aspecten van het werk. Ook dwingt het je om je inhoudelijk te verdiepen in de materie. Het zal niet altijd makkelijk zijn omdat het vrij specifiek is en soms wat technisch over komt. Maar als je de lesstof éénmaal beheerst, heb je er de rest van je carrière in de WOZ profijt van. En dat weet ik uit ervaring!”
Opleiding WOZ-medewerker
Met het oog op het aantrekken van nieuwe collega's in het WOZ-domein, komt soms de vraag naar voren: Kan iedereen de opleiding tot WOZ-medewerker volgen? Heb je daar een specifieke vooropleiding voor nodig? En hoeveel tijd gaat die opleiding kosten? Deze vragen hebben we gesteld aan Ronald Mols. Ronald Mols is vennoot bij Van den Bosch & Partners en verbonden aan opleidingsinstituut: Academie Lokale Belastingen, één van de opleidingsinstituten die cursisten voorbereid op het examen voor WOZ-medewerker.
Zijn de WOZ-opleidingen voor alle opleidingsniveaus geschikt?
“De opleiding voor WOZ-medewerker is geschikt voor iedereen. Er komen alleen wel veel verschillende onderwerpen aan bod en dat kan best lastig zijn voor de cursist. Welk onderwerp lastig wordt gevonden, ligt natuurlijk ook aan de achtergrond van de cursist. Iemand met een meer technische achtergrond heeft vaak vooral moeite met de juridische onderwerpen, terwijl iemand met een meet juridisch-administratieve vooropleiding heeft vaak weer meer moeite met de technische onderwerpen op het terrein van het WOZ-gegevensbeheer. Daarom is het wel handig als je al wat over de WOZ weet, voordat je aan de opleiding begint. Voor de vervolgopleidingen, waaronder de opleiding voor WOZ-taxateur, is voorkennis wel vereist.”
Hoeveel tijd zijn medewerkers gemiddeld kwijt met de opleiding(en)?
“De gemiddelde studiebelasting voor de voorbereiding op het examen WOZ-medewerker is 60 uur, maar dat hangt ook af van de kennis die iemand al heeft over een onderwerp. De studie-uren voor het examen voor de vakvaardigheden komen hier nog bij. Dat examen kan men pas doen, wanneer men eerst het theoretische examen heeft gehaald en ervaring heeft opgedaan. Als cursist moet je er dus wel wat tijd in investeren. Wat in de voorbereiding helpt is het volgen van de e-learning voor WOZ-medewerker en/of WOZ-taxateur. Deze e-learning programma's heeft Academie Lokale Belastingen pas laten ontwikkelen. Met het volgen van deze e-opleidingen kun je studeren wanneer het jou uitkomt!”
Heb je nog tips voor mensen die zich voorbereiden op het basisexamen voor WOZ-medewerker?
“SVM-Nivo heeft voor de toetsing WOZ-medewerker een proeftentamen beschikbaar. Je kunt dit proeftentamen via de website van SVM kopen voor 30 euro. Door dit proefexamen te maken krijg je inzicht in de manier van de vraagstelling en het niveau van de vragen. De Waarderingskamer is aan het onderzoeken of er voor andere opleidingen, zoals WOZ-gegevensbeheerder en WOZ-coördinator, ook een proefexamen moet komen. Een prima ontwikkeling lijkt mij!”
Positieve effecten vakbekwaamheid medewerkers
Herman Binnendijk is afdelingsmanager Taxatie & Vastgoedinformatie bij de gemeente Den Haag en werkt al 26 jaar in de wereld van de WOZ. Omdat hij zoveel kennis en ervaring heeft over de WOZ hebben wij hem de volgende vragen gesteld:
Welke positieve effecten zie jij als een organisatie veel aandacht besteedt aan de vakbekwaamheid van medewerkers?
“Mijn ervaring is dat het voor medewerkers gelukkig steeds meer vanzelfsprekend wordt dat zij jaarlijks investeren in zichzelf, zodat zij hun vak kunnen blijven uitoefenen. Daarnaast vergroot het gezamenlijk volgen van cursussen en het met elkaar spreken over actuele ontwikkelingen de teamgeest. En de kwaliteit van het werk is meer geborgd. Een vakbekwaam team heeft een professionelere uitstraling naar de verschillende marktpartijen. Ook heeft het een positief effect op bijvoorbeeld het vertrouwen van inwoners en ondernemers als uit de ondertekening van een brief die ze krijgen over de WOZ-waarde of uit een taxatierapport blijkt dat taxateurs van de gemeente NRVT gecertificeerd zijn.”
Wat is jouw belangrijkste “vakbekwaamheids-tip” voor managers van WOZ-afdelingen?
“Wordt alleen manager van een vakafdeling als je zelf ook kennis en ervaring hebt binnen het vakgebied. En leer dan zelf minimaal alle basisonderdelen. Verder is het belangrijk dat je mee kunt praten met alle teamleden, maar je niet bemoeit met de uitvoering op detailniveau. En dat je alle medewerkers maximaal faciliteert op het gebied van: het bijhouden van vakkennis en het ontdekken van innovaties. "
Vakbekwaamheid binnen WOZ: De WOZ-taxateur als voorbeeld
Het zorgen voor een jaarlijkse, actuele WOZ-waarden voor alle onroerende zaken in ons land is een teamsport. Een groot aantal medewerkers met diverse kennis en achtergrond werken hierbij samen. De Waarderingsinstructie omschrijft 20 rollen die onderscheiden kunnen worden om dit werk te doen. En van iedere rol wordt verwacht dat deze inbreng levert gebaseerd op adequate kennis en vaardigheden.
Toch kijken we bij het onderwerp vakbekwaamheid ook nadrukkelijk naar de rol "WOZ-taxateur". Voor de WOZ-taxateur die werkt bij een gemeente of uitvoeringsorganisatie bestaat namelijk de mogelijkheid om zich in te schrijven als Register Taxateur (RT-titel) bij het NRVT. Deze inschrijving in het register is voor alle taxateurs (niet alleen voor taxateurs in het WOZ-domein) belangrijk om te laten zien dat ze beschikken over de benodigde vakbekwaamheid en dat de consument dus vertrouwen mag ontlenen aan het taxatierapport dat door deze RT taxateur is opgesteld.
Maar de taxateur krijgt deze inschrijving niet cadeau. De inschrijving is gekoppeld aan eisen over de vooropleiding, eisen over de ervaring en ook eisen aan permanente educatie. Nu deze mogelijkheid bestaat voor de WOZ-taxateurs om aan te sluiten op deze algemene registratie van taxateurs moedigen wij alle WOZ-taxateurs bij gemeenten en uitvoeringsorganisaties aan om zich ook in te schrijven bij NRVT. Aan de andere kant moedigen wij gemeenten en uitvoeringsorganisaties ook aan om te zorgen dat hun taxateurs ingeschreven zijn.
Dat betekent niet dat voor de rol WOZ-taxateur vakbekwaamheid en erkenning van vakbekwaamheid belangrijker is dan voor de andere rollen in het "WOZ-team". Ook voor die andere rollen zoals gegevensbeheer of juridisch specialist is het belangrijk dat betrokken medewerkers en hun organisatie laten zien dat er aandacht is voor kennis, ervaring en permanente educatie. De bestaande modules binnen het WOZ-examen kunnen hierbij behulpzaam zijn. Net als iedere RT-taxateur jaarlijks een minimaal aantal punten voor de permanente educatie moet halen, zou het goed zijn als iedere medewerker op deze wijze jaarlijks de ontwikkelingen bijhoudt en dat ook naar buiten kan laten zien, bijvoorbeeld in een verantwoordingsdocument over de uitgevoerde herwaardering.