Objectcodering

De Waarderingskamer streeft naar een uniforme wijze van objectcodering. Om die reden zijn  de uniforme soort-objectcodelijst, de uniforme deel-objectcodelijst en de fotowijzer  opgesteld. Op deze wijze is er een uniformering van begrippen en definities voor het beschrijven van de verschillende typen woningen en niet-woningen.

De begrippen in de uniforme soort-objectlijst niet-woningen, versie 1.20 (PDF, 177 kB) zijn verplicht voor de objecten die in de taxatiewijzers zijn genoemd. Hierdoor kan de juiste relatie met het archetype aangegeven worden. Voor objecten waarvoor geen taxatiewijzer is, is meer vrijheid voor het gebruik van soort-objecten toegestaan.

Voor het taxeren van een woning is het type woning erg belangrijk. Dat geldt ook voor alle andere soort WOZ-objecten. Daarom is voor de WOZ-taxatie de soort-objectcode al jaren van groot belang. 

Het feit dat de typering van WOZ-objecten niet landelijk uniform is, is soms lastig. Bijvoorbeeld bij het samenvoegen van administraties in geval van gemeentelijke herindeling of bij het aangaan van een samenwerkingsverband. Maar ook bij de inrichting van een taxatiemodel is het voor degene die het model moet inrichten vaak lastig dat niet elke gemeente dezelfde codering gebruikt.

Uniformering wordt nog belangrijker wanneer we de typering van WOZ-objecten ook landelijk beschikbaar gaan maken. En het is inderdaad de bedoeling om deze typering de komende tijd ook te gaan opnemen in de Landelijke Voorziening WOZ en uiteindelijk ook op het WOZ-waardeloket.

Daarom heeft de Waarderingskamer de afgelopen maanden samen met het team "Samen Organiseren" van de VNG gewerkt aan voorstellen om te komen tot uniformering van de typering van WOZ-objecten. Via het WOZ-datacenter heeft er tweemaal een consultatie plaatsgevonden over de voorstellen en op die manier is er een breed draagvlak ontstaan voor de voorstellen.

Type WOZ-object versus functie WOZ-object

De uniformering van de typering is ook gebruikt om een eenduidiger systeem te maken. In de bestaande codelijst staat bijvoorbeeld een code "vrijstaande woning" naast een code "recreatiewoning". Maar welke code moet je dan geven aan een vrijstaande recreatiewoning. Het nieuwe systeem lost dit op. De vrijstaande recreatiewoning is qua type een vrijstaande woning, maar heeft de functie (dat is daarmee een ander kenmerk van die woning) "recreatie" en dus niet bijvoorbeeld "permanente bewoning".

In de nieuwe systematiek wordt bijvoorbeeld ook het feit dat een woning nog in aanbouw is een afzonderlijk kenmerk, zodat ook een type "woning in aanbouw" kan vervallen en je bij registratie van die woning in aanbouw gelijk kan vastleggen dat het een vrijstaande woning wordt.

Relevante attributen per WOZ--object

In het kader van de uniformering worden afzonderlijke aspecten van een WOZ-object die tot nu toe impliciet in een soort-objectcode zijn vertaald, in het vervolg expliciet en afzonderlijk geregistreerd. Daarom is ervoor gekozen om de volgende afzonderlijke attributen te onderscheiden:

• functie WOZ-object: Dit is bedoeld om onderscheid te maken tussen: permanente bewoning, recreatie, studentenhuisvesting, ouderenhuisvesting, gemengd bedrijf/ woonfunctie, bedrijfsfunctie, bijzondere bestemming, gemengd bijzondere bestemming/ woon­functie;
• aanduiding repeterend: Dit is met name van belang om bij wijziging van kenmerken te zorgen dat direct vergelijkbare objecten consistent geregistreerd blijven. De aanduiding wordt geregistreerd met een keuze ‘Ja/ Nee’.
• aanduiding in aanbouw: De keuze om een separaat veld te maken voor in aanbouw, zorgt ervoor dat een woning in aanbouw (of ander type object) gelijk geregistreerd kan worden met juiste typering en niet eerst met een generieke code ("woning in aanbouw"). De aanduiding wordt geregistreerd met een keuze ‘Ja/ Nee’.

Optionele detaillering

Enkele gemeenten of uitvoeringsorganisaties geven aan behoefte te hebben aan een nadere detailering van het type WOZ-object. Er is voor gekozen om dat mogelijk te maken, maar wel op een zodanige wijze dat dit niet leidt tot afbreuk aan het uitgangspunt van uniformiteit. Dat betekent dat het toegestaan is om een nadere detaillering te gebruiken, maar dat ook altijd de typering beschikbaar moet zijn volgens de uniforme lijst. De nadere typering betekent dus een uitsplitsing van een type uit de verplichte codelijst.

Verder is er voor gekozen om de nadere detaillering ook niet "vrij te laten", zodat iedere uitvoeringsorganisatie eigen uitsplitsingen zou kunnen maken. De belangrijkste reden hiervoor is dat het risico dan groot is dat uiteindelijk weer een situatie ontstaat waarin verschillende organisaties eenzelfde code gebruiken, maar daar een andere betekenis aan hebben gegeven. De lijst met optionele detaillering wordt dus ook centraal beheerd. Wel zijn de voorwaarde om een typering toe te voegen aan deze optionele lijst minder streng dan om een code toe te voegen aan de verplichte lijst.

Dit betekent ook dat de optionele typering als een afzonderlijk attribuut wordt geregistreerd, naast de registratie van de verplichte code. In het informatiemodel WOZ is dat vertaal in de attributen

• typeWOZObject
• typeWOZObjectOptioneel

Er is voor gekozen om niet het bestaande attribuut soortObjectCode te gebruiken voor het vastleggen van de nieuwe uniforme typering. Dit maakt het mogelijk om in de transitie beide codes naast elkaar te gebruiken en de historie van de oorspronkelijke codes ook te bewaren.

Met de invoering van het koppelvlak IMWOZ/ StUF woz 03.20 voor de LV WOZ wordt de soort-objectcode (het attribuut typeWOZObject) opgenomen in de Landelijke Voorziening WOZ (LV WOZ). Dit is één van de redenen dat landelijke uniformering van deze code van belang is.

In deze systematiek mag het veld typeWOZObject nog uitsluitend codes hebben uit de volgende lijst:

• Uniforme soort-objectcodelijst (pdf, 350 kB) (versie 2021 04 20)

In aanvulling hierop mag het veld typeWOZObjectOptioneel codes hebben uit de volgende lijst:

• Optionele soort-objectcodelijst (pdf, 300 kB) (versie 2021 04 20)

Deze lijsten worden landelijk beheerd door de Waarderingskamer. In de systematiek is het de bedoeling dat uitsluitend codes die op deze lijsten voorkomen ook geregistreerd kunnen worden in het systeem. Iedereen kan verzoeken doen om een typering toe te voegen aan de verplichte lijst of de optionele uitbreiding. Wanneer een code is toegevoegd aan één van de lijsten, zal het ook mogelijk zijn om een dergelijke code te gebruiken.

Uitklapmodel en relatie met Samenhangende Objectenregistratie

Deze lijst met verplicht te gebruiken soort-objectcodes voor WOZ-objecten met een optionele verfijning in de optionele codelijst, maakt onderdeel uit van een systeem van samenhangende typering van ruimtelijke objecten dat wordt beoogd met de invoering van de Samenhangende Objectenregistratie (SOR). Hierbij is sprake van een uitklapmodel. Wij onderscheiden hierin de volgende niveaus:

• typering verblijfsobject in de SOR
• verplichte soort objectcode (typeWOZObject, komt in de LV WOZ/ WOZ-waardeloket)
• optionele binnengemeentelijke verfijning (typeWOZObjectOptioneel, binnengemeentelijke sectorregistratie)

Met het registreren van de uniforme typering in de WOZ-administratie werken we daarmee in de richting van de SOR. Immers het uitklamodel werkt ook zo dat als de meest gedetailleerde typering (typeWOZObjectOptioneel) is bepaald en geregistreed, de andere typeringen hieruit afgeleid kunnen worden.

Conversie naar het nieuwe systeem 

De verschillen tussen deze nieuwe uniforme typering van WOZ-objecten en de vorige lijsten (Fotowijzer woningen en Soort-objectcodelijst niet-woningen) zijn vastgelegd in een Excelsheet. Deze Excelsheet kan ook fungeren als transponeringstabel bij de conversie. Bij deze transponeringstabel is natuurlijk alleen rekening gehouden met codes die voorkomen in de landelijke tabellen. Wanneer een gemeente aanvullende codes heeft gebruikt of bij codes een andere betekenis hanteert, dan is het van belang om de transponeringstabel daarop aan te passen voor een daadwerkelijke conversie in de betreffende organisatie..

• Transponerinstabel typeringWOZObject (xlsx, 55kB)

De uniforme deelobjectencodelijst, versie 1.18 (PDF, 199 kB) is een aanvulling op de uniforme soort-objectcodelijst

Bij het taxeren van een WOZ-object wordt het object meestal gesplitst in een aantal deelobjecten. Een deelobject kan bijvoorbeeld een verdieping van een woning zijn, een aanbouw, een bijgebouw of een stuk grond. Net als de typering van het gehele object is ook de typering van de onderscheiden WOZ-deelobjecten van groot belang voor een zorgvuldige taxatie.

Net als bij de typering van de WOZ-objecten heeft het ook grote voordelen om ook voor de WOZ-deelobjecten een landelijk uniform systeem van typering te gebruiken.

Parallel aan de uniformering van de WOZ-objecten heeft de Waarderingskamer de afgelopen maanden ook samen met het team "Samen Organiseren" van de VNG gewerkt aan voorstellen om ook voor de WOZ-deelobjecten te komen tot uniformering. Via het WOZ-datacenter heeft er tweemaal een consultatie plaatsgevonden over de voorstellen en op die manier is er een breed draagvlak ontstaan voor de voorstellen.

Type WOZ-deelobject en materiaalcode

In de bestaande lijst van WOZ-deelobjectcodes is de vierde positie gereserveerd voor een materiaalcode. Op deze manier kan onderscheid gemaakt worden tussen bijvoorbeeld een houten schuur en een betonnen schuur. Omdat type en gebruikt matariaal twee verschillende kenmerken zijn, is in het kader van de uniformering de materiaalcode gedefinieerd als een afzonderlijk attribuut van het WOZ-deelobject.

Relevante attributen per WOZ--deelobject

In het kader van de uniformering worden afzonderlijke aspecten van een WOZ-deelobject die tot nu toe impliciet in de soort-WOZ-deeobjectcode zijn vertaald, in het vervolg expliciet en afzonderlijk geregistreerd. Daarom is ervoor gekozen om de volgende afzonderlijke attributen te onderscheiden:

• materiaalcode: Dit is bedoeld om indien relevant het materiaal dat het meest kenmerkend is voor het WOZ-deelobject aan te duiden: niet verfijnd, betonnen wanden, betonnen wanden drukvast, glazen wanden, houten wanden, kunststof , metalen wanden, metalen wanden drukvast, steen / glas, steen / glas / damwand, steen / damwand, stenen wanden (muur), stenen wanden (muur) drukvast, gecombineerde wanden, gecombineerde wanden (drukvast), betonnen vloer, betonnen vloer + eb en vloed systeem, geen betonnen vloer, volle grond, niet grondgebonden (warenhuizen), wel grondgeboden (warenhuizen).
• aanduiding in aanbouw: De keuze om een separaat veld te maken voor in aanbouw, zorgt ervoor dat een in aanbouw zijnd deelobject gelijk geregistreerd kan worden met juiste typering en niet eerst met een generieke code. De aanduiding wordt geregistreerd met een keuze ‘Ja/ Nee’.

Optionele detaillering

Naar verwachting zullen sommige gemeenten of uitvoeringsorganisaties ook bij de WOZ-deelobjecten behoefte hebben aan een nadere detailering. Ook voor de WOZ-deelobject typering wordt deze mogelijkheid geboden door het definiëren van een afzonderlijk attribuut voor de optionele typering. Op dit moment zijn er echter in de codelijst voor de WOZ-deelobjecttypering nog geen aanvullende optionele codes gedefinieerd.

Dit betekent dat net als bij de typering van het WOZ-object de optionele typering als een afzonderlijk attribuut wordt geregistreerd, naast de registratie van de verplichte code. In het informatiemodel WOZ is dat vertaal in de attributen

• typeWOZDeelobject
• typeWOZDeelobjectOptioneel

Net als bij de typering van het WOZ-object is er met het oog op de transitie voor gekozen ook nog de oorspronkelijke codeWOZDeelObject te kunnen gebruiken en daarmee de historie van de oorspronkelijke codes ook te bewaren.

In de beoogde systematiek van het IMWOZ en de koppelvlakken op basis van StUF woz 03.20 mag het veld typeWOZDeelobject nog uitsluitend codes hebben uit de volgende lijst:

• Uniforme soort-objectcodelijst (pdf, 260 kB) (versie 2021 09 14)

In aanvulling hierop mag het veld typeWOZObjectOptioneel codes hebben uit een mogelijk later vast te stellen aanvullende lijst.

Deze lijsten worden landelijk beheerd door de Waarderingskamer. In de systematiek is het de bedoeling dat uitsluitend codes die op deze lijsten voorkomen ook geregistreerd kunnen worden in het systeem. Iedereen kan verzoeken doen om een typering toe te voegen aan de verplichte lijst of de optionele uitbreiding. Wanneer een code is toegevoegd aan één van de lijsten, zal het ook mogelijk zijn om een dergelijke code te gebruiken.

Uitklapmodel en relatie met Samenhangende Objectenregistratie

Deze lijst met verplicht te gebruiken soort-WOZDeelobjectcodes voor WOZ-objecten met een optionele verfijning in de optionele codelijst, maakt onderdeel uit van een systeem van samenhangende typering van ruimtelijke objecten dat wordt beoogd met de invoering van de Samenhangende Objectenregistratie (SOR). Hierbij is sprake van een uitklapmodel. Wij onderscheiden hierin de volgende niveaus:

• typering gekoppeld objecttype in de SOR (een WOZ-deelobject kan gekoppeld zijn aan diverse verschillende SOR-objecttypen, bijvoorbeeld een "gebouw" bij een gekoppeld bijgebouw, een gebouwzone bij bijvoorbeeld een aanbouw of een gebouwcomponent bij bijvoorbeeld een dakkapel.
• verplichte soort WOZ-deelobjectcode (typeWOZDeelobject)
• optionele binnengemeentelijke verfijning (typeWOZDeelobjectOptioneel)

Met het registreren van de uniforme typering in de WOZ-administratie werken we daarmee in de richting van de SOR. Immers het uitklamodel werkt ook zo dat als de meest gedetailleerde typering (typeWOZDeelobjectOptioneel) is bepaald en geregistreed, de andere typeringen hieruit afgeleid kunnen worden.

Conversie naar het nieuwe systeem 

De verschillen tussen deze nieuwe uniforme typering van WOZ-deelobjecten en de vorige lijsten (WOZ-deelobjectcodelijst) zijn vastgelegd in een Excelsheet. Deze Excelsheet kan ook fungeren als transponeringstabel bij de conversie. Bij deze transponeringstabel is natuurlijk alleen rekening gehouden met codes die voorkomen in de bestaande landelijke tabel. Wanneer een gemeente aanvullende codes heeft gebruikt of bij codes een andere betekenis hanteert, dan is het van belang om de transponeringstabel daarop aan te passen voor een daadwerkelijke conversie in de betreffende organisatie..

• Transponerinstabel typeringWOZDeelobject (xlsx, 75kB)